لبیک یا مهدی

آیه تطهیر چگونه شامل چهارده معصوم میشود؟

گاهى اشکال مى شود که آیه تطهیر تنها دلالت بر عصمت پنج تن دارد و نمى تواند عصمت سایر ائمه را اثبات کند؛ در

پاسخ مى گوئیم:

اوّلا: حصر در آیه تطهیر اضافى است نه حقیقى. حصر اضافى نسبت به عده اى خاص است و مطلق نمى باشد. در

مورد آیه تطهیر، حصر به لحاظ همسران و دیگران است؛ یعنى این پنج تن ـ نه همسران ـ مشمول آیه تطهیرند و این

منافات ندارد با این که افرادى از قبیل همین پنج تن مشمول آیه تطهیر باشند؛ همان گونه که پیامبر(صلى الله علیه

وآله) کلمه اهل بیت را در حدیث ثقلین به طور عموم به کار برده است.

ثانیاً: در زمان نزول آیه، از چهارده معصوم همین پنج تن بیشتر نبودند و پیامبر(صلى الله علیه وآله) کسا را روى

خود و آنان انداخته، آیه نازل شد که طبیعتاً خطاب به آنان بود. اگرچه منافاتى ندارد، شامل افرادى مثل آنان نیز بشود؛

خصوصاً آن که حکم در آیه بر عنوان «اهل بیت» آمده است و از آنجا که در هر زمان احتیاج به امام معصومى است،

لذا افراد دیگرى نیز که عنوان اهل بیت بر آنان صادق است، مشمول آیه تطهیرند.

ثالثاً: روایات فراوانى از طرق شیعه و سنى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) وارد شده که امامان بعد از من، دوازده

نفرند و چون امام باید معصوم از هر خطا و گناه باشد پس باید سایر امامان نیز معصوم باشند.

رابعاً: براى اثبات عصمت سایر امامان(علیهم السلام)، اثبات عصمت یکى از آنان کافى است؛ زیرا به طور قطع هر

یک از امامان بر امام بعد خود وصیت کرده و او را امام معصوم بعد از خود معرفى کرده است؛ و چون با آیه تطهیر

عصمت امام على(علیه السلام) و امام حسن و امام حسین(علیهما السلام) را ثابت کردیم اگر اینان بر امام بعد از خود

تصریح کردند عصمت او نیز با این نصّ ثابت خواهد شد.

خامسا: بر اساس روايات، چهارده معصوم ـ عليهم السّلام ـ همه يك نور هستند و امتيازي به يكديگر ندارند، لذا وقتی

می گوییم آیه تطهیر در شان اهل بیت نازل شده است به این معنی است که در شان تمام چهارده معصوم علیهم السلام

نازل شده است.

به این مطلب امام سجاد علیه السلام در روایتی اشاره فرموده است:

نقل شده وقتي اسراء را به شام مي‌برند، برخي به اسراء طعنه مي‌زنند. پيرمردي مي‌گويد شما از اسراي كدام قبيله

خارجي هستيد. امام سجاد (عليه السلام) مي‌فرمايد: آيا قرآن خوانده‌ايد؟ گفت: بله. فرمود: آيا آيه شريفه:

إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا (سوره احزاب/آيه33)

را خوانده‌ايد؟ گفت: بله، ولي به شما چه ربطي دارد؟! مگر شما اهل بيت پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم)

هستيد؟ امام سجاد (عليه السلام) فرمود: اهل بيت پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم) ما هستيم و اين آيه در

شأن ما نازل شده است.

چرا خداوند در قرآن کریم عبارت « إنّ الله علی کلّ شیءٍ قدیرٌ» را این همه به کار برده

است؟ 

در تکرار این آیه و آیات دیگر حکمت های مختلفی ذکر شده است:

الف:تكرار يك آيه ميتواند به جهت مبالغه و تأكيد باشد. بعضي از مفسران بر اين اعتقادند كه يك آيه در هر بار تكرار،

معناي ويژه اي را القاء ميكند.( تفسير نمونه، ج 25، ص 431. )

ب:تكرار، يكي از فنون فصاحت است كه بعضي مواقع براي فهماندن و مؤثرتر كردن مطلب بسيار مهم است;خداوند

متعال، در جاهايي كه لازم بوده مطالب را بيش از يك بار به ما انسانهاي فراموش كار و غافل گوشزد كند، آيات خود را

تكرار فرموده است.( تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 23، ص 114ـ115، نشر دارالكتب

الاسلامية)

ج: اين عبارت در خيلي جاهاي قرآن خطاب به عموم است و حال آنکه همه انسانها در ايمان به خدا يکسان نيستند.

ايمان يک امر مشکک است. از ميان انسانها، برخي در بسياري از مواضعي که قرار مي گيرند به قدرت خدا شک

دارند و برخي شک ندارند و برخي هم تنها به بخشي از قدرت خدا ايمان دارند. از اينرو اين آيه در جاهاي مختلف قرآن

تکرار و تأکيد شده و قدرت خدا را به صورت مطلق و در برابر همه چيز توصيف کرده است.

د: اگر هم بخواهيد آن را تکرار حساب کنيد، مي توان گفت تکرار نيست؛ بلکه معراج و تعميق است. وقتي که شما يک

کتاب را براي دفعه اول مطالعه مي کنيد، کلياتي از مطالب آن را متوجه مي شويد و به خاطر مي سپاريد. اما حتماً اين

را تجربه کرده ايد که در تکرار مطالعه يک مطلب در دفعات بعدي، نکات ظريف تري به چشم مي خورد و اين به خاطر

تمرکزي است که در دفعات قبلي پيدا کرديد و در تکرار مطالعه، مجال دقت بيشتر در باطن آن مطالب را داريد و به

معرفت بيشتري دست پيدا کرده، متوجه ظرافتهاي بيشتر و جديدتر در آن مطالب مي شويد. تکرار ( ان الله علی کل

شیء قدیر) نيز ميتواند چنین نقشی داشته باشد.

ما هستیم که دیگه هرگز امام مسلمین نگران نشود .